Akran Zorbalığı bir ya da bir grup insanın kasıtlı ve tekrarlayan bir biçimde diğer bir kişi ya da bir gruba karşı acı vermek, korkutmak, sindirmek, yıldırmak amacıyla yapılan davranışların tümü olarak tanımlanabilir.

Bir eylemin zorbalık olarak tanımlanabilmesi için üç temel ölçütün olması gerekmektedir;

• Kasıtlı olarak zarar verme amacı güden saldırgan davranışlar olması,
• Süreklilik özelliği taşıması,
• Zorba ve kurban arasında fiziksel ya da psikolojik güç dengesizliğinin olması.

Akran zorbalığı döngüsünde zorba; şiddet meyilli davranışlar sergileyen kişi, kurban; şiddete maruz kalan kişi, izleyici; uygulanan şiddete tanık olan kişi ya da kişiler bulunur.

Zorbalığın farklı çeşitleri vardır. Kişi bu çeşitlerden birine ya da birden fazlasına maruz kalabilir. Zorbalığın türlerine bakarsak fiziksel zorbalık, sosyal zorbalık, siber zorbalık ve psikolojik zorbalıktır.

Akran Zorbalığı Nedir?

Akran zorbalığı yaş bakımından büyük ya da güçlü olan öğrencinin, güçsüz ya da zayıf olan öğrenciyi fiziksel, sözel ya da duygusal bakımdan üzerinde baskı kuracak şekilde rahatsızlık vermesidir.

Akran zorbalığı ile güçsüz ya da zayıf olan öğrenci korkar, korktuğu için devamsızlık yapar. Akran zorbalığı mağdurun eğitim hakkını elinden alınmasına sebep olabilecek bir davranıştır. Eğitim hayatında yaşanan akran zorbalığı kişinin ileriki hayatını da duygusal anlamda etkileyebilmekte ve bu etkiler uzun yıllar devam edebilmektedir. Zorbalığa maruz kalan kişinin yanı sıra bu zorbalığa şahit olanlar da duygusal bakımdan olumsuz etkilenmektedirler.

Akran zorbalığında bulunan, akran zorbalığına maruz kalan ve akran zorbalığına şahit olan tüm paydaşlar bu sözel, fiziksel ya da duygusal şiddetten dolayı kalıcı olumsuz etkiler bırakabilmektedir. 

Akran Zorbalığı ile Akran Çatışması Arasında Fark  Bulunur  Mu?

Akranlar arasında kimi zaman yaşanan çatışmalar yaşanabilmektedir. Akranlar arasında yaşanan zorbalık ile çatışmalar arasında farklar bulunmaktadır. Her çatışma zorbalık olmayabilir. 
 

Akran çatışmasında güç dengesizliği bulunmaz. Her iki taraf ta güç bakımından eşittir. Davranışlarda dürtüsellik hakimdir. Yani olaylar aniden ve duruma bağlı olarak ortaya çıkar. Akran çatışmasında olan öğrenciler arasında güç dengesizliği bulunmadığı için benzer duygusal tepkiler yaşanır.

Çatışmalarda her iki tarafta da çıkar amacı bulunmaz. Kişilerin birbiri üzerinde baskı kurma, eğlenme, dalga geçme gibi amaçları yoktur. Akranlar arasında yaşanan çatışmalarda süreklilik görülmez.

Çatışma davranışları ara ara görülür. Akran çatışması sonrasında her iki tarafta da suçluluk ya da pişmanlık gibi duyguların yaşanması muhtemeldir. Bu kişiler yaşanan çatışmanın sonucunda telafi eğiliminde olurlar. Akran çatışmalarında kişiler başkalarının ilgisini üzerine çekme isteğinde bulunmazlar. 
 

Akran zorbalığında ise kişilerin arasında güç dengesizliği mevcuttur. Bu yüzden zorbalığa maruz kalan kişi zorbalığı tasarlayan kişi tarafından planlı ve bir amaç doğrultusunda zorbalığa uğrar.

Zorbalık yapan kişi bunu yapmasındaki amacı bir çıkar sağlamaktır ya da eğlence amaçlıdır. Tabii ki zorbalıktan en fazla mağduriyet yaşayan taraf maruz kalan kişidir.

Akran zorbalığı ani olarak oluşmaz, süreklidir. Zorbalık davranışında bulunan kişide herhangi bir pişmanlık görülmez ve telafi çabası da olmaz. Zorba davranışlarda bulunan kişiler bu davranışları başkalarının dikkatini çekmek amacıyla da gerçekleştirebilirler. 

Zorbalık Türleri Nelerdir?
 

Akran Zorbalığının fiziksel, sözel ya da duygusal olmak üzere 3 türü bulunur. 
 

Fiziksel Zorbalık : Zorbalıkta bulunan kişinin mağdur kişi üzerindeki fiziksel şiddetidir. Bu dövmek, saç çekmek, vurmak, ittirmek, çelme takmak, mağdur kişinin eşyalarına zarar vermek ya da mağdur kişinin özel bölgelerine dokunmak gibi zarar verici davranışlardır. 
 

Sözel Zorbalık : Zorbalıkta bulunan kişi, karşıdaki kişiye ad takma, hakaret etme, alay etme, tehtit etme, aşağılama gibi sözsel olumsuz davranışta bulunur. 
 

Duygusal Zorbalık : Duygusal zorbalık karşıdaki kişi hakkında söylentiler çıkarma, o yokmuş gibi davranma, oyundan / gruptan çıkarmak ya da oyunlara almama şeklinde olabilmektedir. 
 

Siber Zorbalık : Siber zorbalık karşıdaki kişiye hakaret içeren, onu üzen mesajlar atmak, gururunu kırıcı yorumlar yapmak, sahte sosyal medya hesabı açmak, grup olarak mesajlaşılabilen ortamlarda kişiyi aşağılayan ifadeler kullanmak, bilgi paylaşımı yapmak,  hakkında yalan haber yaymak ya da resimlerini izinsiz olarak internet ortamına koymak şeklinde olmaktadır. İnternet ortamı sanal bir ortam olduğu için kişilerin günlük hayatta yapamadıkları zorbaca davranışları sanal ortamlarda daha rahat yaptıkları ve akranlarına kırıcı ifadeleri daha rahat kullandıkları görülmektedir. 

Akran Zorbalığının En Sık Yaşandığı Yerler

Akran zorbalığının en sık yaşandığı yerler oyun bahçesi gibi açık alanlar, koridorlar, sınıf içi, tuvaletler, yatakhane ve kantindir.
 

Zorbalık Davranışı Geliştiren Çocukların Genel Özellikleri
 

Zorbalık davranışı geliştiren çocukların genel olarak duygusal ya da fiziksel olarak güçlü ve kendine olan güvenlerinin çok yüksek olduğu görülür. Bunun yanında empati ve sosyal iletişim becerilerinin düşük olduğu görülmektedir. Bu kişilerin kişilerarası problem çözme becerileri oldukça zayıftır, benmerkezci davranış içindedirler ve dürtüsel davranışları yüksek olmaktadır. 
 

Zorbalık davranışında bulunan çocukların genel olarak sosyal yalnızlık çektikleri, empati yapma yeteneğine sahip olmadıkları, başarısız, depresyon içinde oldukları, düşük motivasyona sahip, anti - sosyal eğilimlerde bulunan ve istenmeyen davranışlar ya da duygusal tepkiler geliştirdikleri bilinmektedir. Bu anlamda zorbalık davranışında bulunan çocuklarda çoğunlukla yıkıcı davranışlar bulunmaktadır.
 

Zorbalık Davranışına Maruz Kalan Çocukların Genel Özellikleri
 

Zorbalığa maruz kalan çocuklar psikolojik olarak içe kapanık, utangaç, sosyal becerileri zayıf, kendine saygıları düşük, çekingen, koruyucu bir aile içinde büyümüş, kendini korumakta zorluk çeken ve yalnız oldukları görülmektedir. 
 

Zorbalığa maruz kalan çocuklarda genel olarak okul ve eğitim hayatı ile ilgili aksamalar meydana gelmektedir. Zorbalığa maruz kalan çocuklarda eğer zorbalık okulda meydana gelmişse, okula gitmek istememe, derslerden kaçma, devamsızlık yapma, genel başarısızlık gibi davranışsal tepkiler ortaya çıkmaktadır. 

Akran Zorbalığına Maruz Kalan Çocuk Ne Hisseder?

Zorbalığa maruz kalan çocuk birçok olumsuz duyguyu aynı anda hissedebilir. Bu duygular; korku, panik, kızgınlık, öfke, şok, endişe, yetersizlik, üzüntü, suçluluk, pişmanlık, acı çekmek gibi duygulardır. 
 

Zorba Davranışlarına Karşı Neler Yapılmalıdır?
 

Zorbalığa maruz kalan bir kişinin kesin ve net bir şekilde tavrını karşıdaki kişiye göstermesi gerekmektedir. Yüksek sesle ‘Hayır!’ diyerek zorba durdurulmalıdır. Zorbalığa maruz kalınan ortam terk edilmeli ve hemen anne- baba ya da öğretmen gibi güvenilen bir yetişkine haber verilmeli ve yardım istenmelidir. 
 

Zorba davranışlarına maruz kalındığı zaman olayları kesinlikle gizlememek gerekir. Olayları gizlemek bir bakıma zorbaya yardımcı olmaktır ve onun kendine daha çok güvenmesine, zorbalığa devam ettirmesine  ya da zorbalığın şiddetini artırmasına neden olmaktadır. Zorbalıkla karşı karşıya kalan bir kişi ile karşılaşıldığında zorbalık yapan kişiye ‘Dur!’ demek gerekir. Zorbaya maruz kalan kişiye destek olunarak zorbalığa maruz kalınan ortamdan uzaklaşmak gerekir. Bu arada zorbaya gülümsememek ve hemen bir yetişkinden yardım istemek gerekir. 
 

Unutulmamalıdır ki zorbalığa herkes maruz kalabilir. Yalnız ya da mutsuz kişilerle arkadaş olmak, onların zorbalığa maruz kalmasının önüne geçecek davranışlardan biridir. Zorbalığa seyirci kalmamak ve yapılan zorbalık karşısında sessiz kalmamak ise yapılacak en cesur davranıştır.